بسم الله الرحمن الرحیم
سلام ،طلوع فجر دوشنبه ان شاءالله همراه باشد با ذکر شریف “یا قاضی الحاجات”.
مراتب و درجات “اخلاص”:
- مرتبه اول …. سعادت دنیوی:
در این مرتبه،وقتی کسی عبادتی را انجام می دهد،در کنار نیّت الهی،هدفی دنیوی را دنبال می کند؛مثلاً برای رفع گرفتاری یا روا شدن حاجتی نماز می خواند و نذر می کند.این مرتبه خلوص خوب است و اگر با صدق نیّت و خالصانه انجام شود،می تواند انسان را به اهداف مادی خود برساند.چنان که ادعیه،نمازها و اذکار زیادی برای رفع حوائج مادی از جانب ائمه اطهار(سلام الله علیهم) وارد شده است.
- مرتبه دوّم …. ترس از عذاب:
بیشتر مردم در کارهای خود خصوصاً عبادات،خداوند متعال را در نظر دارند،زیرا از عذاب الهی ترسان و گریزانند.ترس از عذاب الهی ،عاملی بازدارنده از گناهان به شمار می رود و بسیاری از مسلمانان،برای دوری از آتش جهنّم ،عبادات و‌کارهای نیک خود را به جا می آورند،مثلاً به نماز اهمیّت می دهند،زیرا بی توجّهی به نماز ،فشار قبر و سختی عذاب جهنّم را در پی دارد.این نیّات برای دنیا و آخرت انسان مفید و نزد خداوند مأجور است،اما علما و عرفا آن را مرتبه پایینی از درجات اخلاص می دانند.
- مرتبه سوّم …. شوق بهشت :
این مرتبه نیز مانند مرتبه قبل در بسیاری از افراد وجود دارد.تمایل آنان به انجام کارهای نیک از شوق رسیدن به بهشت و‌کسب ثواب سرچشمه می گیرد و برای رسیدن به نعمت های بهشتی،تلاش و کوشش می کنند،مثلاً می دانند که اگر کسی نماز اوّل وقت و با جماعت بخواند،بهشت مهیّای او خواهد بود و موارد بسیار مشابه دیگر.بیشتر مردم اینگونه عبادت می کنند و اجر خود را با ورود به بهشت و متنّعم شدن از لذّات آن دریافت می کنند،این مرتبه نیز گرچه در جایگاه خود با ارزش و بزرگ است،ولی نسبت به اهداف بالاتر، مرتبه نازلی به شمار می رود.
- مرتبه چهارم …. حیاء از خداوند:
این مرتبه،نسبت به مراتب قبل،بسیار بهتر و با اهمیّت تر است؛ زیرا اوّلین مرتبه برای خواص به شمار می رود.برخی از افراد،انسان های با حیا و مؤدّبی هستند و برای کسب نعمت های دنیوی یا شوق بهشت و ترس از جهّنم عبادت یا اعمال صالح انجام نمی دهند،بلکه پایه و نیّت اصلی کارهای آنان،حیای درونی آنان از خداوند متعال است.در این مرتبه،ترک گناه و اهمیّت به واجبات،از حیای درونی نسبت به خداوند سرچشمه می گیرد.کسانی که به این درجه نائل می شوند،در مقابل پروردگار عالم با حیاء هستند و در همه حالات،ادب و حیاء در مقابل او را رعایت می کنند.
- مرتبه پنجم …. مقام شکر و وفا:
این مرتبه از اخلاص مربوط به خواص جامعه می باشد.در این مرتبه،انسان به خاطر شکر گذاری از پروردگار متعال عبادت می کند و اعمال صالح او ،از روی وفاداری به حق تعالی صورت می گیرد.به عبارت دیگر،افرادی که به این مرتبه صعود می کنند،چون انسان های با وفا و شکر گذاری هستند،نماز شب می خوانند یا به سختی های عبادت تن در می دهند و آن را بر خود هموار می نمایند و اموال خود را به این جهت که عطای خداوند است،انفاق می نمایند.
این افراد،با اهتمام و توجّه به صفت شکر و وفا،خود را ملتزم به انجام نیکی ها و دوری از زشتی ها می کنند و هدف ایشان در تقیّد به ظواهر شرع،تشکّر کردن از حضرت باریتعالی است.و این مرتبه از اخلاص بسیار عالی و از درجات بالای اخلاص به شمار می رود.
- مرتبه ششم …. مقام عشق و محبّت:
وقتی انسان نیّت درونی خود را برای خداوند متعال خالص گرداند،محبّت الهی در وجود او ریشه می دواند و عشق و محبّت به خداوند رحمان ،در قلب و سراسر وجود او متجلّی می شود.بنابراین بالاترین لذّت او آن است که نماز بخواند و به هر طریقی راهی برای ارتباط بیشتر با پروردگار عالم بیابد.
انسان عاشق ،در هر راه و کاری که قدم می گذارد،جلب نظر معشوق را در نظر دارد و به جز خواست معشوق چیزی نمی خواهد.
تا که از جانب معشوقه نباشد کششی
کوشش عاشق بیچاره به جایی نرسد.
- مرتبه هفتم قسمت اول …. مقام عنداللّهی:
مرتبه هفتم اخلاص ،والاترین مرتبه درجه اخلاص است که معمولاً نصیب افراد عادی نمی شود.این مرتبه، مختصّ اهل البیت«سلام الله علیهم»،برخی از انبیاء و خلاصه بزرگانی است که تالی تلو معصوم هستند؛زیرا محرّک و هدف اصلی هر عمل و عبادتی ،در این مرتبه از اخلاص،هیچ چیز و هیچ کس جز خدای سبحان نیست و رسیدن به چنین مقامی بسیار مشکل است.
- مرتبه هفتم قسمت دوم …. مقام عنداللّه:
حضرت علی(سلام الله علیه) که از والاترین و برترین مرتبه اخلاص برخوردارند،می فرمایند:
“پروردگارا من تو را برای ترس از جهنّم یا شوق و طمع بهشت عبادت نمی کنم ،بلکه تو را شایسته و لایق عبادت دیدم،پس به پرستش و عبادت تو پرداختم”.
تو ربّ ،خالق و مولای من هستی و من مربوب،مخلوق و عبد تو ،لذا جایگاه من نسبت به تو،باعث می شود که تو را بپرستم و تو را سزاوار پرستش بیابم.
نماز خواندن و‌عبادت من تنها برای این نیست که به تو عشق دارم یا می خواهم شاکر باشم و یا از تو حیا می کنم،بلکه تو را شایسته عبادت یافته ام.
گاهی ممکن است به صورت لحظه ای،چنین حالاتی برای برخی از انسان ها ایجاد شود،مانند کسی که در دریا در حال غرق شدن است و دست خود را از همه اسباب مادی کوتاه می بیند و تنها به خداوند توجّه پیدا می کند،ولی تداوم و وجود همیشگی آن در انسان های معمولی بسیار نادر است.
بارالها:بر محمد(ص) و آل محمد(ص) درود فرست و به تو پناه می برم از شر خودم.
التماس دعا
